Gün eynəkləri alarkən diqqətli olun!

Day.Az представляет новость на азербайджанском языке

Gün eynəklərinin mövsümü başlayıb. Ultrabənövşəyi şüaların miqdarı qışa nisbətdə üç dəfə artıq olduğu üçün dərini və gözləri gündən qorumaq vacibdir. Hazırda optik mallar satışı ilə məşğul olan mağazalarda və ticarət mərkəzlərində istənilən qiymətə gün eynəyinə rast gəlmək mümkündür.  Gün eynəyi alarkən onun keyfiyyətindən çox üzümüzə yaraşıb-yaraşmaması ilə maraqlanırıq. Halbuki yanlış seçilən eynək bizi günəş şüasından qorumur, əksinə, gözlərimizə zərər verir. 

Day.Az musavat.com-a istinadən bildirir ki, gün eynəklərini əsasən üç qrupa ayırırlar. Kosmetik, gündən qoruyan adi və çox yüksək müdafiəli eynəklər. Qeyd edək ki, yanlış seçilən gün eynəyi sağlam gözlərinizi xəstə edə bilər. Mütəxəssislərin dediyinə görə, gözün günəş şüaları ilə birbaşa kontaktda olması katarakta, sarı nöqtə və göz əti kimi xəstəliklərə səbəb olur. Belə ki, saxta eynəklər gözləri qorumur, əksinə, gözdə qalıcı fəsadlara səbəb olur. Ona görə də eynək seçərkən mütləq keyfiyyət testindən keçirilməli və ya sertifikat tələb  olunmalıdır. Bu gün paytaxtda satılan eynəklərin əksəriyyətinin testdən keçirilməsi üçün heç bir şərait yoxdur. Sertifikat tələb etdikdə isə əksər satıcılar bunu təqdim edə bilmirlər. 

Paytaxtda ucuz qiymətə gün eynəkləri satılan bir neçə mağazaya baş çəkdik. "28 May" metro stansiyasının keçidində yerləşən mağazanın satıcısı gün eynəklərinin 7-10 manat arasında olduğunu bildirdi. Satıcı bu eynəklərin sertifikatı olmadığını və Çindən gətirildiyini dedi: "Ola bilər ki, orijinal eynək deyil. Ancaq alıcıları var. Daha çox xanımlar bu eynəklərdən alır. Onlar da çox vaxt gözlərinə yox, başlarına aksesuar kimi taxırlar".

Söhbətimizin bu yerində mağazaya bir alıcı daxil odu və özünə iki ədəd eynək seçdi. Alıcıdan aldığı eynəyin onun gözünə ziyan olduğunu bilib-bilmədiyini soruşduq. Alıcı isə "ziyan olsa da, olmasa da mən alıram. Ziyanını hiss etmirəm. Mənim bahalı brend orijinal eynəklər almağa imkanım yoxdur. Kimin gücü nəyə çatırsa, onu da alır" dedi.

Daha sonra yolumuzu bahalı, brend eynəklərin satıldığı iki ünvandan - Nizami küçəsindəki və "Metropark"dakı mağazalardan saldıq. Burada ən ucuz eynəyin qiyməti 70 manat, ən bahalısı isə 300 manat idi. Düzdür, bu mağazalarda alıcı az olsa da var idi. Satıcı Elmin Əliyev insanların bilə-bilə gözlərinə zərər verdiyini dedi: "Satdığımız eynəklərin hər birinin sertifikatı var. Düzdür, bahadır deyə alan az olur. Amma alıcılar unutmasınlar ki, ucuz eynək alıb, sonra gözlərinin müalicəsinə nə qədər pul tökürlər".

Alıcı Rüstəm Quliyev ucuz eynək taxdığına görə gözlərinin zəiflədiyini dedi: "Əvvəl mən də puluma qıymırdım ki, mövsümlük ucuz eynək alım, keçinim. Ancaq bu eynəklər mənim gözlərimi pis hala saldı. İndi də gəlmişik ki, baha da olsa oğluma da buradan eynək alım".  
Qeyd edək ki, baş çəkdiyimiz heç bir eynək mağazasında oftalmoloq yox idi. Halbuki bütün ölkələrdə eynək satılan yerlərdə oftalmoloqlar fəaliyyət göstərir və o, insanların gözlərini yoxladıqdan sonra uyğun eynəyi verirlər. 

Maraqlıdır, ümumiyyətlə gün eynəklərinin tarixi nə vaxtdan başlayır? Bəs qədim dövrlərdə keyfiyyətli eynəkləri necə seçiblər?

Suallarımıza cavab tapmaq üçün internet üzərindən kiçik bir araşdırma apardıq. Məlum oldu ki, ilk dəfə günəş şüalarından qorunmaq fikri qədim Roma dövrünə qədər gedib çıxır. İmperator Neron gözü şüadan qorumaq və narahatedici işıqların qarşısını almaq məqsədilə ilk dəfə zümrüddən olan linzadan istifadə edib. Gözlüyün əsas hissəsi olan optik şüşənin tarixi isə 4500 il əvvələ gedib çıxır. Əldə olunan məlumatlara görə, ilk eynək 1280-cı illərdə İtaliyada hazırlanıb. Başqa bir iddiaya görə, 1287-ci ildə Florensiyada Armati adlı bir rahib teleskop üçün eynək icad edib. Bu icaddan sonra Alessandro Della Spina adlı rahib tərəfindən eynək modelləri yaradılır. Lakin o eynəklər indiki modellərdən tamamilə fərqli idi. İlk eynəklər dəstəksiz idi. Dəstəkli eynəklər isə yalnız XV əsrdə ixtira olunub. 

Hazırda istifadə etdiyimiz dəstəkli eynəklər XVIII əsrdə İngiltərədə meydana çıxıb. Edvard Skarlet 1730-cu ildə Londonda sabit, dəstəkli eynək icad edib. XIX əsrin ikinci yarısında isə qulağa keçirilən eynəklər satışa çıxarılır. 1930-cu illərdə eynəklər pişik gözü formasında istehsal olunur. "Pişikgöz" günəş eynəkləri əslində bayquşun gözlərindən ruhlanaraq ərsəyə gəlib. Daha sonra marketinq texnikası inkişaf etdirilərək çərçivəsində dəyişikliklər aparılıb...

Jalüz tipli eynək modelinin tarixi də 1950-ci illərə aiddir. Jalüzdən ruhlanaraq hazırlanmış bu günəş eynəyi hələ də bəzi yerlərdə istifadə edilir və populyarlığını itirməyib. 60-cı illərdə böyük çərçivəli eynək trendi aktuallığını itirir. Buna səbəb hippi tərzinin populyarlaşması idi. Lakin kiçik çərçivəli eynəklər populyarlığını çox tez itirir. 70-ci illərin sonlarında günəş eynəklərinin şüşələri bir az daha böyüdülür. 80-ci illərdə qəşəng və klassik, daha minimalist, kvadrat dizaynlı eynəklər bazara çıxarılır. 90-cı illərdə böyük çərçivəli, pişik gözlü, həmçinin aynalı eynəklər dəbə minir. 

Rəngli çərçivə eynəklər isə 2016 yaz/yay mövsümündə xanımlar üçün dəbdə olacaq. 

Digər xəbərləri Azərbaycan dilində xüsusi Facebook səhifəmizdə izləyə bilərsiniz.