İrəvan məsuliyyətdən qorxaraq yeni yalanlar yaydı

Müəllif: Elçin Alıoğlu

Mənbə: Trend

Ermənistanın Xarici İşlər Nazirliyi xüsusi bəyanat yayaraq, Azərbaycana qarşı yeni, əslində, artıq köhnəlməyə başlayan absurd iddialarını təkrarlayıb.

Bəyanatda deyilir: "Ermənistan XİN beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini Azərbaycanın saxladığı erməni əsirlər, girovlar və digər şəxslərin azad edilməsinə yönəldir. Bu şəxslərə qarşı qurama məhkəmə prosesləri keçirilir, işgəncə hallarına rast gəlinir. Azərbaycan məhkəmələrinin erməni əsirləri və girovları üzərində apardığı proseslər qanunsuzdur. "Human Rights Watch" və BMT İşgəncələrə Qarşı Komitəsi erməni əsirlərə işgəncə verilməsi ilə bağlı sənədləşdirilmiş sübutlar təqdim edib. Azərbaycan beynəlxalq humanitar hüququ və insan hüquqlarını kobud şəkildə pozaraq, saxlanılan erməni əsirləri və girovları azad etmir. Bununla Bakı siyasi təzyiq vasitəsi kimi bu məsələni manipulyasiya edir. Azərbaycan mediasında ermənilərə qarşı etnik nifrət təbliğatı aparılır. Bu, sülhə hazırlıq prosesinə ziddir və Ermənistan bu məsələləri beynəlxalq səviyyədə qaldırmağa davam edəcək".

Bütün diplomatik çərçivələri bir kənara qoyaraq, Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) yaydığı bu növbəti manipulyativ, yalanlarla dolu və açıq-aşkar təxribat xarakterli bəyanata cavab verməyin vaxtıdır.

Sənəd təkcə Azərbaycan əleyhinə növbəti informasiya hücumu deyil, həm də Ermənistan rəhbərliyinin riyakar siyasətinin, ikiüzlülüyünün və tamamilə iflasa uğramış diplomatik strategiyasının bir təzahürüdür. Ermənistan XİN-in yaydığı bu absurd bəyanat hüquqi, tarixi və siyasi reallıqlara tamamilə ziddir və onun müəllifləri ya hüquqdan tamamilə bixəbərdirlər, ya da bilərəkdən beynəlxalq ictimaiyyəti aldatmağa çalışırlar. Bunu isə susqunluqla qarşılamaq mümkün deyil.

İlk növbədə, Ermənistanın guya "hərbi əsirlər", "girovlar" və "saxlanılan şəxslər" mövzusunda beynəlxalq ictimaiyyəti məlumatlandırmaq cəhdləri tamamilə əsassızdır və riyakarlıq nümunəsidir. Azərbaycanda məhkəmə qarşısına çıxarılan şəxslər heç bir beynəlxalq sənədə görə "hərbi əsir" hesab edilə bilməzlər. 44 günlük müharibədən sonra Azərbaycanın suveren ərazisinə qanunsuz şəkildə daxil olan, burada diversiya-terror aktları törədən və günahsız mülki şəxsləri hədəf alan Ermənistan vətəndaşları hərbi əsir deyil, cinayətkardırlar.

Bunu Ermənistan XİN-in hüquqşünasları çox yaxşı bilirlər, amma qəsdən beynəlxalq hüququ təhrif edirlər. Beynəlxalq humanitar hüquqa görə, hərbi əsirlər yalnız silahlı münaqişə dövründə tutulmuş, silahını yerə qoymuş və ya döyüşlər zamanı əsir düşmüş şəxslər sayılır. Lakin sözügedən erməni terrorçuları müharibədən sonra, Azərbaycanın ərazilərində gizlənərək, silahlı diversiya qrupları şəklində fəaliyyət göstərib, minalar basdırıb və mülki şəxslərin həyatını təhlükəyə atıblar.

Bu cinayətkarlar beynəlxalq hüquqa görə məhz terrorçular və diversantlar kimi mühakimə olunurlar və onlara qarşı Azərbaycanın qanuni məhkəmə proseduru həyata keçirilir. Ermənistan XİN-in bu faktı təhrif etməsi isə beynəlxalq hüquqa açıq-aşkar hörmətsizlikdir.

Bəyanatda "insan hüquqlarından", "hüquqi prosedurların pozulmasından" bəhs edən Ermənistan XİN öncə öz tarixindəki qanlı səhifələrə nəzər salmalıdır. Ermənistanın özü illərlə Azərbaycanın minlərlə vətəndaşını girov saxlayıb, işgəncələrə məruz qoyub, hətta sağ qalan məhbusları beynəlxalq hüquqa zidd şəkildə geri qaytarmaqdan imtina edib. Azərbaycan xalqı bunun ən dəhşətli nümunəsini Dilqəm Əsgərov və Şahbaz Quliyev məsələsində görüb.

Bu şəxslər Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş Azərbaycan torpaqlarına öz doğmalarının məzarlarını ziyarət etmək üçün gedərkən qanunsuz şəkildə saxlanılmış və illərlə işgəncələrə məruz qalmışdılar. Ermənistan həmin dövrdə beynəlxalq hüququn fundamental normalarına məhəl qoymurdu və indi də bu riyakarlıqdan əl çəkmir. O vaxt Azərbaycan məcburən üçüncü tərəflərin vasitəçiliyi ilə girov götürülmüş soydaşlarımızın azad olunmasına nail oldu. Ermənistan isə indi tamamilə əsassız şəkildə Azərbaycan məhkəmələrinin qanuni mühakimə prosesini "insan hüquqları pozuntusu" kimi təqdim etməyə çalışır.

Ermənistan XİN bu bəyanatında guya saxlanılan ermənilərə "işgəncə verildiyini", onların "pis rəftarla üzləşdiyini" iddia edir və bunu sübut kimi bəzi Qərb təşkilatlarının, o cümlədən, "Human Rights Watch"ın hesabatlarını göstərir. Ancaq bu qurumların Ermənistanın 30 ildən artıq işğal dövründə törətdiyi cinayətlərə qarşı hansısa ciddi reaksiya verməməsi, on minlərlə azərbaycanlının öz doğma yurdlarından qovulması və Xocalı soyqırımı kimi bəşəriyyətə qarşı cinayətləri görməzdən gəlməsi tam mənada onların ikili standartlara xidmət etdiyini sübut edir.

Ermənistanın iddialarına əsasən, guya Azərbaycan qanunsuz şəkildə "erməni əsir və girovlarını" saxlayır. Lakin burada fundamental bir həqiqət gizlədilir: Azərbaycanın saxladığı şəxslər 10 noyabr 2020-ci il bəyanatından sonra Azərbaycanın ərazisində terror və diversiya aktları həyata keçirən şəxslərdir.

Halbuki Cenevrə Konvensiyalarına əsasən, hərbi əməliyyatlar bitdikdən sonra qanunsuz hərbi fəaliyyətlə məşğul olan şəxslər müharibə əsiri hesab edilmir və onlara adi cinayətkarlar kimi baxılır. 10 noyabr 2020-ci il tarixli Üçtərəfli Bəyanatdan sonra Azərbaycanın ərazisinə göndərilmiş və terror aktları törədən Ermənistan silahlı qüvvələrinin üzvləri beynəlxalq hüquq normalarına əsasən hərbi əsir sayılmır, çünki onlar atəşkəsdən sonra Azərbaycan ərazisinə qanunsuz şəkildə daxil olublar. Beynəlxalq Məhkəmənin 2013-cü ildə çıxardığı qərara əsasən (Həmədət Toyotanın işi, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi), müharibə bitdikdən sonra qeyri-qanuni silahlı fəaliyyətlə məşğul olan şəxslər hərbi əsir statusuna malik deyil və onların məhkəmə qarşısına çıxarılması beynəlxalq hüquqa tam uyğundur.

Azərbaycanın 2020-ci ilin dekabrında saxladığı erməni diversantları Ermənistan ordusunun rəsmi hissəsi olub və mina terroru həyata keçiriblər. Məhz bu terror aktları nəticəsində Azərbaycanın mülki şəxsləri və hərbçiləri həlak olub. Beynəlxalq hüquq bu cür fəaliyyətləri legitim hərbi əməliyyat kimi deyil, terrorizm və müharibə cinayəti kimi qiymətləndirir.

Ermənistan XİN Azərbaycanı guya saxlanılan şəxslərə "işgəncə verməkdə və qeyri-insani rəftarda" günahlandırır. Lakin bu iddialar heç bir hüquqi və faktiki əsas daşımır.

Avropa Şurasının İşgəncələrin Qarşısının Alınması Komitəsi (CPT) və BMT-nin İnsan Haqları Şurası Azərbaycan həbsxanalarında saxlanılan şəxslərin hüquqlarına dair ciddi pozuntu qeydə almayıb.

Azərbaycan hökuməti istintaq altında olan şəxslərə Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsinin (ICRC) müntəzəm çıxışını təmin edir. 2023-cü ilin oktyabr ayında Beynəlxalq Qırmızı Xaç nümayəndələri saxlanılan şəxslərə baş çəkərək onların hüquqlarının təmin edildiyini təsdiqləyib.

Ermənistanın iddialarına əsas yaratmaq üçün istinad etdiyi "Human Rights Watch" və digər təşkilatlar yalnız birtərəfli, qeyri-dəqiq hesabatlar yayımlayıb. 1992-ci ildə Xocalı soyqırımında iştirak etmiş Ermənistan ordusunun vəhşilikləri barədə eyni təşkilatların susması onların ikili standartlarını nümayiş etdirir.

Ermənistanın beynəlxalq hüquq və humanitar dəyərlərdən danışması riyakarlıqdan başqa bir şey deyil. Ermənistanın 30 il ərzində Azərbaycana qarşı törətdiyi cinayətlər sənədlərlə sübut olunub. Xocalı soyqırımında (1992): 613 mülki şəxs, o cümlədən 106 qadın, 63 uşaq, 70 yaşlı insan Ermənistan ordusu tərəfindən xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirilib (Human Rights Watch, 1993-cü il hesabatı).

Ermənistanın işğalçılıq siyasəti nəticəsində Azərbaycan əhalisinin 1 milyondan çoxu ev-eşiyindən didərgin salınıb (BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığı).

Ermənistan Azərbaycan ərazilərində 1 milyondan çox mina basdırıb ki, bu da indiyədək yüzlərlə mülki şəxsin və hərbçinin həyatına son qoyub. Beynəlxalq Minaların Qadağan Olunması Konvensiyasına görə, bu humanitar cinayət sayılır.

Ermənistan iddia edir ki, Azərbaycan "etnik nifrət" yayır və sülhə mane olur. Lakin faktlar tam əksini sübut edir. Belə ki, Azərbaycan 2023-cü ilin oktyabr ayında erməni əsilli Qarabağ sakinlərinə amnistiya tətbiq etdi və onlara reinteqrasiya təklif etdi. Ermənistan isə Qarabağ ermənilərini öz ölkəsinə köçməyə məcbur edərək humanitar böhran yaratmağa çalışdı. Azərbaycan 2021-ci ildə Ermənistana sülh müqaviləsi imzalamağı təklif etdi, lakin Ermənistan bu müqavilədən qaçaraq danışıqları gecikdirdi. Ermənistan hələ də 8-ci Ordu Korpusunu Laçın sərhədinə cəmləşdirir və təxribatlar törədir.

... Azərbaycan bu illər ərzində erməni işğalından azad edilmiş ərazilərində kütləvi məzarlıqlar aşkarlayır, 4 mindən çox azərbaycanlının taleyi hələ də məlum deyil, lakin Ermənistan XİN bir dəfə də olsun bu məsələlərə toxunmur. Çünki onların məqsədi heç vaxt humanizm, insan haqları və beynəlxalq hüquq olmayıb. Onların yeganə məqsədi Azərbaycana qarşı siyasi və informasiya müharibəsi aparmaq, terrorçuları qəhrəman kimi təqdim etmək və dünya ictimaiyyətini manipulyasiya etməkdir.

Daha bir absurda diqqət yetirək: Ermənistan Azərbaycanı guya "etnik nifrət yaymaqda" günahlandırır. Bu ittihamın mənbəyinin məhz Ermənistan XİN olması, sözün əsl mənasında, gülüncdür. Çünki Ermənistan dövləti bütövlükdə monoetnik quruluşa malikdir və orada azərbaycanlılar etnik təmizləməyə məruz qalmış yeganə icmadır.

Ermənistanın əsas ideoloji doktrinası irqçi və şovinist "miatsum" konsepsiyasına əsaslanır. Ermənistanda azərbaycanlılara, türklərə qarşı nə qədər nifrət dolu təbliğatın aparıldığını bilmək üçün sadəcə onların məktəb dərsliklərinə və mediaya baxmaq kifayətdir. 1988-ci ildə İrəvanda və digər Ermənistan şəhərlərində on minlərlə azərbaycanlı vəhşicəsinə qovulanda, onların evləri yandırılıb talan ediləndə, qocalar, qadınlar və uşaqlar öldürüləndə bu etnik nifrət deyildimi?

Ermənistan XİN sonda "xalqın sülhə hazırlanmasının" vacibliyindən danışır və guya Azərbaycanın "qisasçılıq siyasəti" apardığını iddia edir. Ancaq bu bəyanatın özündə belə bir dənə də olsun barışıq jesti, qarşılıqlı anlaşma təşəbbüsü yoxdur. Ermənistan sülhdən danışır, amma eyni zamanda Azərbaycana qarşı hər cür çirkin təbliğatı aparmağa, beynəlxalq platformalarda Azərbaycanın əleyhinə çıxış etməyə davam edir. Ermənistan hakimiyyəti öz məğlubiyyətini qəbul etməyi bacarmır və indi bu cür manipulyativ bəyanatlarla öz siyasi cəmiyyətinə, xarici havadarlarına ümid verməyə çalışır.

Azərbaycan dövləti beynəlxalq hüququn tələblərinə uyğun olaraq suverenliyini tam bərpa edib və bundan sonra hər hansı təzyiq, şantaj və yalan kampaniyalarına əhəmiyyət vermədən öz yoluna davam edəcək.

Ermənistanın Azərbaycana qarşı bu cür yalançı ittihamlarla dolu bəyanatları sadəcə olaraq öz məğlubiyyətini ört-basdır etmək üçün uğursuz cəhddir. Ermənistan nə qədər çox manipulyasiya edirsə, bir o qədər də özünü daha aciz və iflas etmiş bir dövlət kimi təqdim edir. Ermənistan XİN bilməlidir ki, Azərbaycana qarşı belə primitiv informasiya hücumları ilə heç nəyə nail ola bilməyəcəklər.

Azərbaycan öz haqq işini davam etdirəcək və heç bir yalan, şər-böhtan bu həqiqətlərin üstünü örtə bilməyəcək.